Βγήκε πάλι από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας ο «Καποδίστριας» κι έρχεται ορεξάτος να μας ξανασυνενώσει! Φαίνεται πως οι αρμόδιοι Υπουργοί, όσο κι αν αλλάζει ονόματα ο Υπουργείο, ορέγονται δια των συνενώσεων να αφήσουν το όνομά τους στην Ιστορία. Γι’ αυτό και η Ιστορία γέμισε ονόματα και ημερομηνίες, και δυσκολεύει τους μαθητές στις εξετάσεις και τα διαγωνίσματα…
Ωστόσο, η υπόθεση αυτή είναι σοβαρή και ως τέτοια πρέπει να την αντιμετωπίσουμε – όσο κι αν οι λόγω θέσης δήμαρχοι, νομάρχες και σύμβουλοι την αντιμετωπίζουν με την ίδια σοβαρότητα που αντιμετωπίζουν την ανακύκλωση… Οι συνενώσεις, λοιπόν, είναι πάλι μπροστά στην πόρτα μας, να μας απειλούν με μιαν ακόμη «νέα τάξη πραγμάτων» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στη Νομαρχιακή, αλλά και στις Περιφέρειες: Οι υφιστάμενοι Καποδιστριακοί Δήμοι θα συνενωθούν εκ νέου μεταξύ τους σε μεγαλύτερους, πιθανόν οι Νομαρχίες να ενσωματωθούν στις Περιφέρειες που θα λειτουργήσουν ως μεγάλες Νομαρχίες και οι σημερινές Νομαρχίες να λειτουργούν ως Αντινομαρχίες.
Μ’ άλλα λόγια, θα κατεβούμε μερικά ακόμα σκαλιά στην κλίμακα της Αποκέντρωσης, στην οποία ήδη βρισκόμαστε χαμηλά. Τα κέντρα εξουσίας απομακρύνονται ακόμη περισσότερο και γίνονται όλο και λιγότερα. Όλο και περισσότεροι πολίτες θα έχουν να συναλλάσσονται με όλο και λιγότερα διοικητικά μέγαρα, όλο και πιο πολλές και ποικίλες φωνές θα έχουν να διεκδικούν από πολυάσχολους επικεφαλής, οι οποίοι ελάχιστη σχέση θα έχουν με το αντικείμενο, με τους διοικούμενους, με τα προβλήματά τους, με τον τόπο τους – αν δεν έχουν μάλιστα αντικρουόμενα συμφέροντα. Γιατί, υπάρχει κι αυτό, όχι πλέον ως πιθανότητα, αλλά ως δεδομένο, εκλεγείς Δήμαρχος από ένα χωριό να κατηγορείται από το άλλο χωριό του δήμου του ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ιδιαίτερής του πατρίδας (και οι αιτιάσεις να είναι αληθινές!!!).
Αδυναμία διοίκησης
Οι Δήμαρχοι που θα προκύψουν θα έχουν να διοικήσουν χωριά στα οποία θα είναι πάντα τουρίστες. Δεν θα τα επισκεφτούν στη διάρκεια της τετραετίας περισσότερες από τέσσερις – πέντε φορές, δεν θα ξέρουν κατά πού πέφτει το έργο που πρόκειται να κατασκευάσουν! Δεν θα ξέρουν αν υπάρχουν προβλήματα και, βέβαια, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για πρόληψη παρά αντιμετώπιση των προβλημάτων – ούτε στα πιο αισιόδοξα όνειρα… Κάτι τέτοιο συμβαίνει ήδη στους ονομαζόμενους μεγάλους Δήμους, όπου οι Δήμαρχοι κάνουν συχνότερα εθιμοτυπικές επισκέψεις σε τοπικές πανηγύρεις, γάμους και λοιπές κοινωνικές εκδηλώσεις, στο περιθώριο των οποίων όποιος προλάβει (συνήθως «οι της παρατάξεως») προσεγγίζει την εξουσία για να εκθέσει ένα μικρό ή μεγάλο πρόβλημα για το οποίο δίνεται μια θολή υπόσχεση επίλυσης. Σε Δήμους με πολλά Δημοτικά Διαμερίσματα οι επισκέψεις εργασίας των επικεφαλής των Δήμων σε καθένα από αυτά δεν ξεπερνούν τη μια το δίμηνο – κι όποιος Δήμαρχος μπορεί, ας το διαψεύσει!
Φανταστείτε τώρα, έναν Δήμο ο οποίος, όπως προγραμματίζεται και διαφημίζεται, θα περιλαμβάνει από το Σίγρι ως τη Συκαμιά, δηλαδή τους σημερινούς Δήμους Ερεσού-Αντίσσης, Καλλονής, Πέτρας και Μηθύμνης. Αυτός, θα έχει συνολικά 7+9+5+4=25 δημοτικά διαμερίσματα (πρώην Κοινότητες και Δήμοι) και περισσότερους από 20 οικισμούς όπως η Τζίθρα, ο Γαβαθάς, η Λυγερή, το Πεδινό κι ο Κάμπος, ο Βαφειός, το Πετρί, η Σκάλα Ερεσού και τα Ψήνια, τα Αριανά και τα Παπιανά, το Ρεύμα, το Ταβάρι, ο Χρούσος κι ο Ποδαράς, η Άναξος, η Σκάλα Συκαμιάς, η Αποθήκα και τα Λεύκα, η Τζιχράντα, το Καλό Λιμάνι κλπ, κλπ, το καθένα με τα δικά του προβλήματα και τις δικές του προτεραιότητες που κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει. Άρα, με τους καλύτερους υπολογισμούς, αυτός ο Δήμαρχος πρέπει να έχει όχι απλώς σιδερένια παπούτσια, αλλά ελικόπτερο για να μπορέσει και μόνο να δει την επικράτειά του, και μνήμη πολλών gigabytes για να θυμάται το τι, το πώς, το γιατί, το πότε και το για ποιους όσων πρέπει να κάνει. Μ’ άλλα λόγια, μάλλον χρειαζόμαστε τον Γιούρι Γκέλερ για δήμαρχο – έναν δήμαρχο που να μπορεί να κάνει θαύματα!!! Αν και κανείς δεν μπορεί να διαβεβαιώσει πως το πρόβλημα της αποχέτευσης του τάδε δημότη θα επιλυθεί σύντομα και όχι μετά από δύο μήνες. Γιατί τέτοια προβλήματα δεν λύνονται με θαύματα, αλλά με έναν άνθρωπο που ξέρει.
Υποβαθμισμένα Τοπικά ΣυμβούλιαΣήμερα, τα Τοπικά Συμβούλια θεσμικά είναι υποβαθμισμένα και ουσιαστικά έχουν μηδενιστεί. Τα περισσότερα δεν συνεδριάζουν ποτέ. Μόνο οι Πρόεδροι των Τοπικών Συμβουλίων έχουν ελάχιστες αρμοδιότητες, αλλά δεν μπορούν να υπογράψουν παρά… το γνήσιον της υπογραφής(!) και όλα επαφίονται στον πατριωτισμό των εμπλεκομένων και την καλή σχέση του Προέδρου του Τοπικού Συμβουλίου εκάστου Δημοτικού Διαμερίσματος με τον Δήμαρχο. Αν αυτή η σχέση είναι αρμονική, υπάρχουν σημαντικές ελπίδες. Αν οι σχέσεις είναι διαταραγμένες (λόγω του ότι ο Πρόεδρος κατέβηκε με τον αντίπαλο συνδυασμό, π.χ.), τότε τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα: ο δίαυλος απ’ το χωριό ως το δημαρχιακό μέγαρο είναι φραγμένος!
Σκεφτείτε, λοιπόν, τώρα, τι θα γίνει αν από τα τέσσερα ή τα εφτά δημοτικά διαμερίσματα φτάσουμε στα εικοσιπέντε! «Φούρνος να μην καπνίσει!» και η έκφραση του Χάους θα μπορούσε να αποδώσει ικανοποιητικά την πραγματικότητα που έρχεται.
Ο άγνωστος ΔήμαρχοςΑπό την άλλη, ξέρουμε όλοι μας τους χωριανούς μας. Μπορούμε να εκφέρουμε σχεδόν ασφαλή άποψη αν ο τάδε ή ο δείνα είναι ικανός να μας εκπροσωπήσει, αν μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που έχει ο τόπος κι αν έχει όραμα και διάθεση να πάει τον τόπο ένα βήμα πιο μπροστά.
Πώς, όμως ένας Σιγριανός να γνωρίζει ότι ο κύριος Χι, και ο κύριος Ψι και ο κύριος Ωμέγα, υποψήφιοι για το δημαρχιακό αξίωμα είναι ικανοί για τα παραπάνω; Ο κύριος Χι είναι από τα Παράκοιλα, ας πούμε, ο κύριος Ψι από την Φίλια και ο κύριος Ωμέγα από τον Λεπέτυμνο. Ο υπογράφων δεν γνωρίζει κανέναν από τον Λεπέτυμνο! Κι από τα υπόλοιπα χωριά του υπό σύστασιν δήμου, όσο απομακρυνόμαστε από την ιδιαίτερη πατρίδα, τόσο οι γνωριμίες ελαττώνονται για να εκμηδενιστούν π.χ. στο Υψηλομέτωπο.
Με ποια κριτήρια, λοιπόν, θα επιλέξει ο δημότης τον Δήμαρχό του; Θα του αρκέσουν οι καλές συστάσεις του κόμματος που ψηφίζει; Θα τον πείσει ο υποψήφιος για το Τοπικό Συμβούλιο (που κι αυτός ο καημένος, πού να ξέρει τον κο Χι και Ψι και Ωμέγα;); Θα τον πείσει μήπως το πρόγραμμα του συνδυασμού; Ή θα επιλέξουμε αυτόν που έρχεται και τρώει στο δίπλα εστιατόριο του χωριού μας;
Τα ερωτήματα δεν είναι εξωπραγματικά. Ας πούμε πως υποψήφιοι για τον υπερδήμο στον οποίο αναφερόμαστε είναι και οι τρεις σημερινοί Δήμαρχοι – Πέτρας, Καλλονής και Μηθυμναίων –, κύριοι Αλατζάς, Καραντώνης και Φαναραδέλλης. Αν ρωτήσετε το σύνολο των Σιγριανών, δεν τους ξέρουν ούτε κατ’ όνομα πλην ελαχίστων που διαβάζουν τις τοπικές εφημερίδες. Και ουσιαστικά δεν τους γνωρίζει κανένας! Μα κανένας! Πώς, λοιπόν, να τους ψηφίσει; Και γιατί;
Πριν η νέα Κυβέρνηση προχωρήσει στις θρυλούμενες νέες συνενώσεις, πρέπει να λάβει σοβαρά υπ’ όψιν αυτές τις δυσκολίες και πολλές άλλες που δεν καταγράφονται εδώ. Πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι αρμόδιοι στο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ότι, περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται να ενισχυθεί η ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ και να μην προχωρήσουν σε μια περαιτέρω συγκέντρωση εξουσιών. Γιατί τα χωριά θα πάνε ένα ακόμη βήμα πίσω. Κι ίσως αυτό το βήμα προς τα πίσω να είναι καταδικαστικό.
Αντώνης Γ.Χ. Χιώτης
Δημότης Σιγρίου
Ήταν Δεκέμβριος του 1991 και καλοκαίρι του 1992 όταν στο Σίγρι ένα σουηδικό κινηματογραφικό συνεργείο γύριζε μια τηλεταινία για την Σουηδική τηλεόραση.
