Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου 2008

Τα απολιθωμένα

Στην ευρύτερη περιοχή του Σιγρίου και σε μια μεγάλη ακτίνα απ’ αυτό, βρίσκεται το Απολιθωμένο Δάσος, το μοναδικό αυτό μνημείο της φύσης.
Πριν από 20 περίπου εκατομμύρια χρόνια εκδηλώθηκε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα στο χώρο του Βορείου Αιγαίου. Στην κεντρική Λέσβο δημιουργήθηκαν τότε μεγάλα ηφαιστειακά οικοδομήματα. Πρόκειται για τα ηφαίστεια της Βατούσας, του Λεπετύμνου, της Άγρας της Ανεμώτιας και του Μεσοτόπου, με ηφαιστειακούς θόλους και πολλά διαφορετικά σημεία εξόδου των ηφαιστειακών υλικών. Σήμερα τα 2/3 της έκτασης της Λέσβου καλύπτονται από ηφαιστειακά πετρώματα που δημιουργήθηκαν την περίοδο από 21 έως 16 εκατομμύρια χρόνια.
Οι ηφαιστειακές εκρήξεις προκάλεσαν την έξοδο τεράστιων ποσοτήτων λάβας, στάχτης και άλλων ηφαιστειακών υλικών που σκέπασαν μεγάλες εκτάσεις. Σε πολλές περιπτώσεις η ηφαιστειακή στάχτη παρασύρθηκε από τις έντονες βροχοπτώσεις που ακολούθησαν τις ηφαιστειακές εκρήξεις και δημιούργησαν μεγάλες λασποροές πυροκλαστικών υλικών. Αυτά τα ηφαιστειακά υλικά κινήθηκαν από τα ανατολικά προς τα δυτικά και σκέπασαν το μεγάλο, πυκνό και πλούσιο δάσος που υπήρχε την εποχή εκείνη. Η κίνηση των πυροκλαστικών υλικών ήταν ταχύτατη και κάλυψε αμέσως τους κορμούς, τα κλαδιά, τους καρπούς, και τα φύλλα των δέντρων.
Η απομόνωση των φυτικών ιστών από τις επιφανειακές συνθήκες και η έντονη υδροθερμική κυκλοφορία, θερμών ρευστών πλούσιων σε πυρίτιο που ακολούθησε, επέτρεψε την τέλεια απολίθωση των φυτικών ιστών, κάτω από ιδανικές συνθήκες.
Κατά την διαδικασία αυτή έγινε η αντικατάσταση μόριο προς μόριο, της οργανικής φυτικής ύλης, από ανόργανες ενώσεις. Με τον τρόπο αυτό διατηρήθηκαν πολύ καλά τα μορφολογικά γνωρίσματα των δένδρων, όπως η εξωτερική επιφάνεια του κορμού, οι αυξητικοί δακτύλιοι καθώς και η εσωτερική δομή του ξύλου.
Σήμερα, τα Απολιθωμένα Δέντρα προστατεύονται και στις περιοχές που βρίσκονται σημαντικές συγκεντρώσεις έχουν φτιαχτεί τα Πάρκα του Απολιθωμένου Δάσους: στην κύρια Απολιθωμένη, στην Πλάκα, στην Χαμανδρούλα, στη Σκαμιούδα Άντισσας, στη Νησιώπη και στο Σίγρι ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα Απολιθωμένα Δέντρα στον φυσικό τους χώρο.
Επίσης, στο Σίγρι λειτουργεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, στο οποίο παρουσιάζεται η ιστορία της εξέλιξης των φυτών στην γη, τα ευρήματα του απολιθωμένου Δάσους και των σημαντικότερων θέσεων φυτικών απολιθωμάτων της Ελλάδας καθώς και οι γεωδυναμικές διεργασίες που συνδέονται με την ηφαιστειότητα και την γεωιστορική εξέλιξη της περιοχής του Αιγαίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: